12. Oman – w punkcie zwrotnym podróży

U naszych stóp roz­bi­ja­ją się fale tur­ku­so­we­go Oce­anu Indyj­skie­go. Woda błysz­czy, del­fi­ny, a nawet kil­ka reki­nów prze­my­ka obok, a bia­ły pia­sek „Ukry­tej Pla­ży” w Sha­at (Hid­den Beach) ośle­pia oczy. Dotar­li­śmy do opusz­czo­ne­go raju i naj­bar­dziej wysu­nię­te­go na połu­dnie punk­tu naszej podró­ży. Tu w Oma­nie speł­nia się wresz­cie nasze marze­nie baśni z 1001 nocy, marze­nie, któ­re każ­dy z nas marzył na swój spo­sób. Przez dłu­gi czas nie było pew­no­ści, że wogó­le doj­dzie­my tak dale­ko. Prze­pra­wa pro­mo­wa przez Cie­śni­nę Hor­moz była wstrzy­ma­na i dopie­ro nie­daw­no ją wzno­wio­no. Sko­rzy­sta­li­śmy z oka­zji i prze­kro­czy­li­śmy Zato­kę Per­ską, prze­je­cha­li­śmy Emi­ra­ty i podą­ży­li­śmy sta­ro­żyt­nym Szla­kiem Kadzi­deł do naj­bar­dziej wysu­nię­te­go na połu­dnie krań­ca Oma­nu. Tutaj, na gra­ni­cy z Jeme­nem a od pół­no­cy pusty­nią Ar-Rab al-Cha­li, docie­ra­my do punk­tu zwrot­ne­go tej podró­ży. Roz­po­czy­na się orga­ni­za­cja powro­tu do domu i czas zda­je się już nie pły­nąć tak bez­tro­sko, jak wcze­śniej. Tro­chę na prze­kór uda­je się jesz­cze igno­ro­wać odle­gły rytm codzien­ne­go życia, choć ten pró­bu­je przy­po­mnieć o sobie. Dziw­ne uczu­cie… Z geo­gra­ficz­ne­go punk­tu widze­nia jeste­śmy naj­da­lej od domu, ale men­tal­nie pra­wie na wycią­gnię­cie ręki. Co nas cze­ka? Czy przy­ja­cie­le i rodzi­na bar­dzo się zmie­ni­li, czy raczej my? Po któ­rej stro­nie dyla­ta­cji cza­su jeste­śmy? Wra­ca­jąc myśla­mi do pierw­szych przy­gód naszej podró­ży, wyda­je się, jak­by minę­ło od wyjaz­du pięć lat… Wystar­czy tych dygre­sji! Wróć­my na wyspę Keszm i na połu­dnio­we wybrze­że Iranu. 

Zachwyt nad tą pięk­ną wyspą wciąż nie mija. Z naszy­mi przy­ja­ciół­mi z podró­ży Eri­ką, Chri­sem i Levi­nem wspi­na­my się na „Dach Kesze­mu”, wyso­ki pła­sko­wyż ze sta­ry­mi ruina­mi osa­dy i fan­ta­stycz­ny­mi wido­ka­mi we wszyst­kich kie­run­kach świa­ta. Podzi­wia­my sta­re, zdo­bio­ne odłam­ki cera­mi­ki i ska­mie­nia­ło­ści, dzie­ci przy­tu­la­ją się do wiel­błą­dów i dosta­ją od paste­rza świe­że mle­ko, a wie­czo­rem są jaj­ka w sosie musz­tar­do­wym (spe­cjal­ność Jaś­ka) i wie­czór fil­mo­wy — tym razem z “Osca­rem” Louisa de Funès. Śmia­li­śmy się do roz­pu­ku… Ostat­nie­go poran­ka na wyspie obu­dzi­ły nas krzy­ki ambit­nych spor­tow­ców. Tuż przed naszy­mi drzwia­mi, pośrod­ku Doli­ny Rzeźb, prze­bie­ga­ła tra­sa corocz­ne­go zna­ne­go w całym Ira­nie mara­to­nu wyspiar­skie­go. Hmmm… poprzed­niej nocy ani śla­du przy­go­to­wań. W każ­dym razie jeste­śmy pod wra­że­niem. Młod­si i star­si, dzie­ci i kozy (napraw­dę!) bie­ga­ją pod górę i z góry, i to przy tem­pe­ra­tu­rach oko­ło 35°C (rano!). Dla porów­na­nia, np mara­ton miej­ski wyda­je się być spa­cer­kiem po parku.

Po cie­płych poże­gna­niach wra­ca­my do Ban­dar Abbas. Jest dużo do zro­bie­nia — prze­dłu­ża­my więc wizę i ubez­pie­cze­nie samo­cho­du, co nie jest bła­chost­ką… Wie­czo­rem spo­ty­ka­my kolej­ną nie­miec­ką rodzi­nę glob­tro­te­rów — Arne, Peti & Kids, z któ­ry­mi byli­śmy już dłu­żej w kon­tak­cie inter­ne­to­wym. Następ­ne­go ran­ka oni prze­frach­tu­ją swo­je auto i sie­bie do Emi­ra­tów, a my robi­my dodat­ko­wą run­dę przez Shi­raz. Dro­ga wie­dzie przez dość mono­ton­ny kra­jo­braz gór­ski. Dopie­ro nad jezio­rem Mahar­lu, tuż przed Shi­raz, znów robi się eks­cy­tu­ją­co. Tutaj spo­ty­ka­my Hage­na, Susi & Kids, któ­rzy podró­żu­ją IFA L60. Tosia od razu zaprzy­jaź­nia się z rówie­śni­kiem Art­tu i razem bro­dzą w błot­ku sło­ne­go jezio­ra. Tutaj też wymie­nia­my się eks­cy­tu­ją­cy­mi histo­ria­mi z życia przed wyjaz­dem, w jego trak­cie, a tak­że pomy­sła­mi na później.

Przez dwa dni zwie­dza­my Shi­raz, duże mia­sto z boga­tą histo­rią. W pro­gra­mie pięk­nie odre­stau­ro­wa­ny Vakil Hamam i meczet, kolo­ro­wy bazar, wiel­kie mau­zo­leum Shah Che­raq z milio­na­mi luster, i naj­więk­sza atrak­cja (dla nas) — meczet Nasir al Mulk. Wyglą­da na bar­dzo mały i skrom­ny, ale efekt świetl­ny w środ­ku jest wyjąt­ko­wy! Nie­zli­czo­na ilość kolo­ro­wych witra­ży i pięk­nych, ręcz­nie malo­wa­nych kolo­ro­wych pły­tek na ścia­nach prze­no­si nas w olśnie­wa­ją­cy magicz­ny świat. Wie­czo­rem uko­ro­no­wa­niem tego orien­tal­ne­go spa­ce­ru jest pałac i park Bagh‑e Naran­je­stan. Tutaj też zachwy­ca­my się prze­py­chem naj­pięk­niej­szej sztu­ki kafli, naj­bar­dziej fili­gra­no­wej sto­lar­ki, intar­sji, pokoi z lustra­mi, kolo­ro­wych witra­ży i sztu­ki murar­skiej. Prze­sy­ce­ni wra­że­nia­mi i zmę­cze­ni po wie­lo­ki­lo­me­tro­wym spa­ce­rze po mie­ście póź­no kła­dzie­my się spać. A następ­ne­go ran­ka, już tra­dy­cyj­nie… Wiel­kie mia­sto, upał, stres, duży ruch i maka­brycz­ny styl jaz­dy miej­sco­wych, robią swo­je i nastrój dry­fu­je w złym kie­run­ku. Robi­my sobie krót­ką prze­rwę na ostu­dze­nie emo­cji. Jasiek zwie­dza z dzieć­mi Muzeum Histo­rii Natu­ral­nej, a ja buszu­ję po baza­rze by wzbo­ga­cić moją gar­de­ro­bę wedle kon­wen­cji mody irań­skiej. Wie­czo­rem opusz­cza­my mia­sto i „ucie­ka­my” do Per­se­po­lis, a nasze humo­ry powo­li wra­ca­ją do normy…

Per­se­po­lis, wspa­nia­łe mia­sto daw­ne­go Impe­rium Per­skie­go, zro­bi­ło na nas duże wra­że­nie. Choć ruiny nie­wie­le zdra­dza­ją z daw­nej świet­no­ści, dzię­ki wypo­ży­czo­nym nowo­cze­snym oku­la­rom VR, sta­re mia­sto w daw­nym pięk­nie zosta­ło przy­wró­co­ne do życia. To był waż­ny efekt dydak­tycz­ny, zwłasz­cza dla dzie­ci, ponie­waż zwie­dza­nie wyko­pa­lisk zawsze wyma­ga­ją dużej wyobraź­ni. Wty­ka­li­śmy więc nasze nosy w ostat­nie zaku­rzo­ne zaka­mar­ki, dowie­dzie­li­śmy się, że przyj­mo­wa­no tu dele­ga­cje z dara­mi nawet z regio­nu dzi­siej­szej Buł­ga­rii, oraz że Cyrus II Wiel­ki był bar­dzo mądrym i dyplo­ma­tycz­nym wład­cą, wyprze­dza­ją­cym swo­je czasy.

Po Shi­raz i Per­se­po­lis ruszy­li­śmy z powro­tem w stro­nę morza. Po dro­dze wędru­je­my do sta­rej for­te­cy Dokh­tar, mija­my wyko­pa­li­ska Gor i znaj­du­je­my ciche miej­sce par­kin­go­we nad kanio­nem pośrod­ku kamie­ni­stych gór zamiesz­ka­nych przez noma­dów na połu­dnie od Firu­za­bad. Tutaj robi­my sobie prze­rwę, ponie­waż porząd­ki wzy­wa­ją. Czy­ści­my Fre­da i robi­my w becz­ce dużą ster­tę pra­nia. Leo pra­cu­je z warsz­ta­tem orto­gra­ficz­nym dla szko­ły, a Tosia budu­je swo­ją małą for­te­cę z bło­ta. Póź­nym popo­łu­dniem wędru­je­my wgłąb kanio­nu, odkry­wa­jąc małe źró­dła ter­mal­ne i podzi­wia­jąc umie­jęt­no­ści wspi­nacz­ko­we kóz. Odwie­dza­my rów­nież rodzi­nę noma­dów w ich namio­cie, pije­my her­ba­tę i poma­ga­my gło­wie rodzi­ny zła­go­dzić roz­strój żołąd­ka – kil­ka łyków turec­kiej nalew­ki z igieł sosno­wych czy­ni cuda.

Im bli­żej wybrze­ża, tym bar­dziej dzi­wacz­ne i dzi­kie są pasma gór­skie i doli­ny. Nie­wy­obra­żal­ne siły twór­cze tek­to­ni­ki płyt wpra­wia­ją nas w zdu­mie­nie. War­stwy skal­ne w całej pale­cie kolo­rów wyda­ją się cha­otycz­nie pomie­sza­ne, pofał­do­wa­ne, wygię­te, poła­ma­ne i prze­chy­lo­ne. Ale dla Tosi to tyl­ko „ogni­sty potwór“, któ­ry tutaj tro­chę posza­lał, ponie­waż był bar­dzo roz­złosz­czo­ny. Ogni­sty potwór odwie­dził też sta­ro­żyt­ne mia­sto por­to­we Ban­dar Siraf, nie­gdyś waż­ne cen­trum han­dlo­we na Jedwab­nym Szla­ku, i znisz­czył je potęż­nym trzę­sie­niem zie­mi. Nie­mniej uwa­ża­my, że nadal war­to je odwie­dzić. W szcze­gól­no­ści sta­rą nekro­po­lię, wyku­tą w ska­łach na pochy­łym zbo­czu góry, z dzie­siąt­ka­mi prze­ra­ża­ją­cych szy­bów stud­ni o głę­bo­ko­ści do 80m. Następ­ny odci­nek wybrze­ża w kie­run­ku Ban­dar Abbas cha­rak­te­ry­zu­je prze­mysł petro­che­micz­ny Ira­nu. Tutaj ruro­cią­gi gazu i ropy ze złóż śród­lą­do­wych pro­wa­dzą bez­po­śred­nio do rafi­ne­rii przy morzu, skąd dalej trans­por­to­wa­ne są dro­gą mor­ską. Roz­mach i zasięg są tak wiel­kie, że poku­sa Zacho­du, by mieć tu coś do powie­dze­nia i uszczk­nąć coś dla sie­bie, wyda­je się co naj­mniej wytłu­ma­czal­na. Ale zosta­wia­my ten moloch prze­my­sło­wy za sobą tak szyb­ko, jak to moż­li­we. Z jed­nej stro­ny fale upa­łów, z dru­giej palą­ce się w odle­gło­ści kil­ku­dzie­się­ciu metrów nie­zli­czo­ne wie­że rafi­ne­rii spra­wia­ją, że upal­ne 40°C na zewnątrz jest coraz bar­dziej nie­zno­śne. Na szczę­ście obraz wybrze­ża za mia­stem Par­sian zmie­nia się dia­me­tral­nie. Geo­lo­gia i mor­fo­lo­gia są ude­rza­ją­co podob­ne do wyspy Keszm. Nie bez powo­du ten odci­nek wybrze­ża nazy­wa­ny jest tak­że Irań­ską Rive­rą. Bar­dzo bli­sko Bandar‑e Mogham znaj­du­je­my ład­ną małą pla­żę nad morzem, ale kie­dy pró­bu­je­my zapar­ko­wać na noc, uda­je się nam (po raz pierw­szy w podró­ży!) książ­ko­wo utknąć w pia­sku. Cóż, pro­ce­du­ra jest dość jasna i po spusz­cze­niu powie­trza, odko­pa­niu kół, pod­ło­że­niu desek, pra­cy zespo­ło­wej, blo­ka­dach osi i peł­nym gazie, Fred wkrót­ce znów jest wol­ny a my zosta­je­my nagro­dze­ni wspa­nia­łym zacho­dem słoń­ca. Wie­czo­rem zbie­ra­my muszel­ki i oglą­da­my ład­ne wideo z podró­ży Paoli i Igla po Gru­zji, na któ­rym też nasz Fred jest uwiecz­nio­ny. Jeśli jeste­ście zain­te­re­so­wa­ni, tu link do wideo: Reise­vi­deo

Zosta­je­my nad morzem przez parę kolej­nych dni, Leo pisze tu swój nowy blog (przy mojej moty­wa­cji), pra­cow­nia malar­ska Tosi two­rzy jeden obraz po dru­gim, a my pozwa­la­my, by przy­pły­wy, odpły­wy i czas pomię­dzy pły­nę­ły — pan­ta rei, i pró­bu­je­my wchło­nąć coś z nie­wzru­szo­nej powol­no­ści żół­wi mor­skich prze­pły­wa­ją­cych tuż obok. 

Dobrze, że znów zła­pa­li­śmy oddech, ponie­waż nad­cho­dzą­cy „tydzień frach­to­wy“ wyma­gał będzie dużo ner­wów, cier­pli­wo­ści i spo­ko­ju. Pierw­sza pró­ba w Ban­dar Len­geh nie powio­dła się, ponie­waż był week­end i nikt nie mógł spre­cy­zo­wać ani ter­mi­nów ani cen. Na szczę­ście otrzy­ma­li­śmy wystar­cza­ją­co dużo wska­zó­wek i kon­tak­tów od innych podróż­ni­ków, więc kon­ty­nu­owa­li­śmy podróż do Ban­dar Abbas. Tutaj orga­ni­za­cja trwa­ła kil­ka dni — od pro­mu pasa­żer­skie­go, samo­cho­do­we­go dla Fre­da po hote­le, cło i zaku­py hur­to­we, bo Emi­ra­ty są droż­sze. Nie­ste­ty pasa­że­ro­wie i pojazd nadal są prze­wo­że­ni osob­no, co ozna­cza podwój­ny wysi­łek orga­ni­za­cyj­ny i dużo bie­ga­nia. Wie­czo­ry są gorą­ce z 30°C i 95% wil­got­no­ści względ­nej, więc tak napraw­dę odpo­czy­nek też jest względ­ny… Dzie­ci spi­su­ją się na medal, mimo upa­łu, zestre­so­wa­nych rodzi­ców, czę­sto dłu­gich ocze­ki­wań w urzę­dach i biu­rach, mniej­szej ilo­ści jedze­nia i wie­lu spo­tkań. Poza tym jeste­śmy w dużym mie­ście i cią­gle ktoś pod­cho­dzi, zaga­du­je, pyta a my odpo­wia­da­my kolej­ny raz na te same pyta­nia, robiąc sel­fies — zawsze przy­jaź­nie. Nie­mniej jed­nak tutaj bar­dziej niż kie­dy­kol­wiek czu­je­my się jak małp­ki z zoo, więc cie­ka­wość i radość na nowo­ści cze­ka­ją­ce na nas za hory­zon­tem rośnie z godzi­ny na godzi­nę. Dzień prze­frach­to­wa­nia Fre­da jest sam w sobie wart opo­wie­ści. Na szczę­ście dzię­ki połą­cze­niu sił z Flo­ria­nem i Sarah ze Szwaj­ca­rii, fru­stra­cja była tro­chę mniej­sza. Krót­ko mówiąc, do por­tu wje­cha­li­śmy o 9 rano, a samo­cho­dy były zabez­pie­czo­ne na pro­mie dopie­ro o 23:00. W mię­dzy­cza­sie odby­li­śmy nie­zli­czo­ne bie­gi, nego­cja­cje i twar­de dys­ku­sje, aż w koń­cu musie­li­śmy zatrud­nić „agen­ta”, któ­ry prze­pro­wa­dził nas przez pro­ce­du­rę por­to­wą. Nie­ste­ty lokal­ne struk­tu­ry są tu bar­dzo sko­rum­po­wa­ne. Następ­ne­go ran­ka (w nocy nastą­pi­ło kolej­ne małe trzę­sie­nie zie­mi – 4,5, któ­re hmmm… prze­spa­li­śmy) była nasza kolej i popły­nę­li­śmy szyb­kim kata­ma­ra­nem. To też nie była bła­chost­ka. Cho­ciaż prom pły­nie tyl­ko sześć godzin, w sumie byli­śmy na nogach przez 18 godzin. Tym przy­jem­niej­sza była prze­pra­wa przez Cie­śni­nę Hor­moz o zacho­dzie słoń­ca i noc­leg w kli­ma­ty­zo­wa­nym hote­lu w Szardży/Dubaju.

Następ­ne­go ran­ka, dzie­ci i ja zosta­je­my w hote­lu i tapla­my się w base­nie, a Jaś i Flo­rian zała­twia­ją for­mal­no­ści w por­cie Shar­jah i odzy­sku­ją nasze pojaz­dy. To miłe uczu­cie, że Fred znów jest z nami i bez­piecz­nie poko­nu­je pierw­szych kil­ka kilo­me­trów po Pół­wy­spie Arab­skim. Przez następ­ne dni prze­ży­wa­my szok kul­tu­ro­wy. Mając Fre­da jeste­śmy nie­za­leż­ni od tego dro­gie­go, błysz­czą­ce­go luk­su­su, gdzie pokój hote­lo­wy kosz­tu­je set­ki euro. Dzię­ki Arne i Peti zna­leź­li­śmy nawet miej­sce par­kin­go­we nie­ca­łe pięć minut od Wie­ży Burj Kali­fa, naj­wyż­sze­go dra­pa­cza chmur na świe­cie w cen­trum Duba­ju. Tu gotu­je­my nasze domo­we spa­get­ti po boloń­sku, a potem rusza­my w tra­sę super­la­ty­wów. Super ogrom­ne dra­pa­cze chmur, super pokaz lase­rów, super pokaz tań­czą­cych fon­tann, super ope­ra, wszę­dzie Lam­bor­gi­ni i Fer­ra­ri, wszyst­ko super czy­ste, naj­więk­sze super cen­trum han­dlo­we itp. I tak dalej, i tak dalej przez kil­ka naj­bliż­szych dni. Prze­jeż­dża­my na wyspę pal­mo­wą Jume­irah, jesz­cze wię­cej dra­pa­czy chmur, gigan­tycz­ne jach­ty, gigan­tycz­ne wil­le i pała­ce. Przy­cze­py kem­pin­go­we są wiel­ko­ści domu w zabu­do­wie sze­re­go­wej, a dzię­ki kli­ma­ty­za­cji napę­dza­nej gene­ra­to­ra­mi, pla­że dla kam­pe­rów brzmią nocą jak auto­stra­da w odle­gło­ści stu metrów. Kon­ty­nu­uje­my więc podróż wzdłuż wybrze­ża do Abu Dha­bi. Shop­ping Mall za Shop­ping Mall i kon­sump­cja wyda­je się być naj­wyż­szym prio­ry­te­tem. Umiar tu nie ist­nie­je, a wraz z nim zni­kła weso­łość, któ­rą tak bar­dzo cie­szy­li­śmy się w Ira­nie. Jeśli przyj­rzeć się temu bli­żej, szyb­ko widać, jak to ogrom­ne sza­leń­stwo usług finan­so­wa­ne z ropy naf­to­wej jest w ogó­le moż­li­we. Mia­no­wi­cie udział oby­wa­te­li Emi­ra­tów w całej popu­la­cji wyno­si zale­d­wie 10%. Domi­nu­ją­ce 90% to obco­kra­jow­cy dzię­ki któ­rym funk­cjo­nu­je ta pustyn­na uto­pia (choć zara­bia­ją głów­nie wg sta­wek kra­ju pochodzenia).

Wśród tych wszyst­kich atrak­cji i super­la­ty­wów nie nale­ży jed­nak zapo­mi­nać o jed­nym z naj­waż­niej­szych — a mia­no­wi­cie o pierw­szym praw­dzi­wym piwie/radlerku po 3 mie­sią­cach. Co za uczta! Pod wzglę­dem ceno­wym pozo­sta­wia jed­nak wie­le do życze­nia… Dla Leo – wiel­kie­go miło­śni­ka moto­ry­za­cji – Emi­ra­ty ofe­ru­ją oczy­wi­ście jesz­cze wię­cej atrak­cji, choć dość szyb­ko nudzi mu się ilość samo­cho­dów luk­su­so­wych i spor­to­wych. Odwie­dzi­li­śmy pra­wie wszyst­kie muzea samo­cho­dów w Emi­ra­tach. I jest tam chy­ba napraw­dę WSZYSTKO, co gdzie­kol­wiek i kie­dy­kol­wiek jeź­dzi­ło po dro­gach świa­ta. Tosia w mię­dzy­cza­sie prze­isto­czy­ła się w małe­go wam­pir­ka (tra­cąc bez­wy­pad­ko­wo dwie gór­ne jedyn­ki) i oczy­wi­ście wróż­ka zębusz­ka tu też dotarła.

Naresz­cie, po wie­lu pró­bach i pla­nach spo­tkań, nasz przy­ja­ciel Dean z żoną Nastią i cór­ką Zoyą rów­nież dotar­li do Emi­ra­tów z Ira­nu. Wspól­nie ode­bra­li­śmy ich z por­tu, pomo­gli­śmy prze­pchnąć ich Lan­dro­ver przez pro­ce­du­ry por­to­we i zwie­dzi­li­śmy razem przez dwa dni Expo 2020 w Duba­ju (prze­ło­żo­ne na 2022 z powo­du covi­du). Ponie­waż Expo już się koń­czy­ło, bile­ty były pra­wie roz­da­wa­ne (wcze­śniej bilet dzien­ny z wyprze­dze­niem kosz­to­wał co naj­mniej 85 euro!). Na wysta­wie zanu­rza­my się w mul­ti­me­dial­ny ide­al­ny świat, któ­ry jakoś nie pasu­je do aktu­al­ne­go praw­dzi­we­go świa­ta woj­ny, kry­zy­su finan­so­we­go, pro­ble­mów z covi­dem, zamy­ka­nia gra­nic itp. Wszyst­ko jest i musi być „smart”, „inte­li­gent­ne”, „zrów­no­wa­żo­ne”, w jakiś spo­sób „inno­wa­cyj­ne”, wszę­dzie „hub­sy”, tak jak­by­śmy wczo­raj dopie­ro wyczoł­ga­li się z jaski­ni z kamien­ną sie­kier­ką. Dodat­ko­wo cały teren jest  zabez­pie­czo­ny à la total­ny nad­zór z dro­na­mi, kame­ra­mi, poli­cją cywil­ną, ska­na­mi itp. Mucha nie prze­le­ci… Ale co by nie powie­dzieć, wysta­wy są cie­ka­we, poucza­ją­ce i eks­cy­tu­ją­ce dla dzie­ci. Wędru­je­my więc z pawi­lo­nu wysta­wo­we­go do pawi­lo­nu, a naszy­mi ulu­bio­ny­mi są osta­tecz­nie Eswa­ti­ni, Japo­nia, Rosja i Ara­bia Sau­dyj­ska. Byli­śmy w Pol­sce w cie­ka­wej drew­nia­nej aran­ża­cji, nie uda­ło się wejść do Nie­miec, kolej­ka była na kil­ka godzin (!). W koń­cu jeste­śmy napraw­dę zmę­cze­ni scho­dzo­ny­mi kilo­me­tra­mi, zbyt dużą ilo­ścią ludzi, mul­ti­me­dia­mi i cią­gły­mi dźwię­ka­mi. Tym bar­dziej relak­su­ją­ce jest małe, spon­ta­nicz­ne przy­ję­cie uro­dzi­no­we Zoyi na pla­ży Sufo­uh z domo­wym cia­stem i wizy­tą w kinie.

Po 12 dniach w Emi­ra­tach czas ruszyć dalej. Razem z Deanem i Zoyą jedzie­my w kie­run­ku gra­ni­cy z Oma­nem, nocu­jąc w pustyn­nym mie­ście duchów i w oazie Hat­ta. 22 mar­ca rano w dobrych nastro­jach rusza­my do gra­ni­cy z Oma­nem. Ale oczy­wi­ście nic nie jest takie pro­ste, jak­by się mogło wyda­wać… Lan­dro­ver, towa­rzysz podró­ży Deana i Zoyi, nie może wje­chać do Oma­nu, ponie­waż kie­row­ni­ca jest po pra­wej stro­nie. Wie­lo­go­dzin­ne dys­ku­sje są na próż­no, więc po dłu­gich nara­dach obo­je podró­żu­ją dalej na moto­cy­klu (a ich auto stoi zapar­ko­wa­ne w stre­fie gra­nicz­nej). Kil­ka dni póź­niej wynaj­mą na tydzień jeepa z namio­tem na dachu, żeby poje­chać z nami tro­chę dalej wgłąb kra­ju. Tuż po uciąż­li­wym prze­kro­cze­niu gra­ni­cy spo­ty­ka­my Saifa. Uro­dził się w Oma­nie i z ser­decz­ną siłą per­swa­zji zapra­sza nas do sie­bie na kola­cję. Już po chwi­li przyj­mu­je­my jego zapro­sze­nie, a tro­chę póź­niej sie­dzi­my w jego wiel­kim domu, ugosz­cze­ni po kró­lew­sku, roz­ma­wia­jąc o Bogu i świe­cie. Saif ma licz­ną rodzi­nę i dużo podró­żo­wał, więc wie­le się od nie­go dowia­du­je­my o Oma­nie i rela­cjach mię­dzy Orien­tem a Zacho­dem. Następ­ne­go ran­ka, po obfi­tym śnia­da­niu i cie­płym poże­gna­niu, wyru­sza­my dalej na połu­dnie wzdłuż Oce­anu Indyjskiego.

Nie­co póź­niej jedzie­my razem z Deanem i Zoyą w góry Jabal Shams, pasmo gór­skie w pół­noc­nym Oma­nie. Zaopa­trzy­li­śmy się w mnó­stwo pro­wian­tu i zatan­ko­wa­li­śmy za 60 cen­tów za litr. Dro­ga asfal­to­wa szyb­ko prze­ista­cza się w tra­sę tere­no­wą. Przez wąwo­zy i gro­bow­ce Al Ayn wkrót­ce docie­ra­my do pierw­szej doli­ny rzecz­nej wadi z nie­bie­ski­mi natu­ral­ny­mi base­na­mi wod­ny­mi. Oman jest zna­ny ze swo­ich wyjąt­ko­wych wadi, a my odkry­je­my ich jesz­cze wie­le. Ale naj­pierw wspi­na­my się na tamę wadi z raj­ski­mi base­na­mi. Nur­ko­wa­nie w chłod­nej, czy­stej (i słod­kiej!) wodzie przy 40°C i tyl­ko 18% wilg.wzgl. jest po pro­stu nie­biań­skie. Piski rado­ści odbi­ja­ją się echem od ścian skal­nych i nawet po dwóch godzi­nach nur­ko­wa­nia, ska­ka­nia i plu­ska­nia się, trud­no jest zachę­cić dzie­ci do powro­tu. Wspi­nacz­ka powrot­na będzie żmud­na, bo trud­no oprzeć się tym chwi­lom ochłody.

Kolej­ną geo­gra­ficz­ną atrak­cją jest tak zwa­ny Wiel­ki Kanion Oma­nu — Wadi Nakher z jego głę­bo­ki­mi na ponad 1000m, czę­ścio­wo pio­no­wy­mi ścia­na­mi skal­ny­mi. Przez dno doli­ny, któ­ra miej­sca­mi ma tyl­ko 20m sze­ro­ko­ści, pro­wa­dzi tra­sa tere­no­wa w głąb kanio­nu i koń­czy się w małej, na wpół opusz­czo­nej wio­sce. W poło­wie dro­gi daje­my odpo­cząć Fre­do­wi, a ostat­nie kil­ka kilo­me­trów jedzie­my jeepem Deana. Noc­leg w tym gigan­tycz­nym wąwo­zie będzie nie­za­po­mnia­ny – magia miej­sca a dla dzie­ci moje nale­śni­ki, któ­rych zawsze za mało. Następ­ne­go ran­ka wspi­na­my się 1200m na ​​pła­sko­wyż Jabal Shams, bez­po­śred­nio nad kanio­nem Nakher. Fred wal­czy dziel­nie przez dwie godzi­ny, a my zosta­je­my nagro­dze­ni spek­ta­ku­lar­ny­mi wido­ka­mi na góry i głąb kanio­nu. Nie­dłu­go potem idzie­my na wędrów­kę słyn­ną tra­są „bal­co­ny tour”, któ­ra pro­wa­dzi bez­po­śred­nio skra­jem kanio­nu na nie­co niż­szej pół­ce skal­nej do opusz­czo­nej wio­ski z tara­sa­mi rol­ni­czy­mi, małym jezior­kiem i jaski­nią — wszyst­ko przy­le­ga­ją­ce jak orle gniaz­do do gigan­tycz­nej prze­pa­ści. Tyl­ko 4km w każ­dą stro­nę, ale mak­sy­mal­na kon­cen­tra­cja i brak lęku wyso­ko­ści to pod­sta­wa. Na koń­cu tra­sy jeste­śmy nagro­dze­ni wido­ka­mi zapie­ra­ją­cy­mi dech w pier­siach i podzi­wia­my ludzi, któ­rzy kie­dyś tu miesz­ka­li. Bez­piecz­nie i szczę­śli­wie docie­ra­my na gór­ski pła­sko­wyż, gdzie w przy­jem­nych chłod­nych tem­pe­ra­tu­rach cie­szy­li­śmy się zacho­dem słoń­ca z duszo­ną kapu­stą, Miriam Make­bą i opo­wie­ścia­mi Deana o RPA.

Następ­ne­go dnia zje­cha­li­śmy z gór i tyl­ko kil­ka kilo­me­trów dalej zwie­dzi­li­śmy Nizwę, cen­trum upra­wy dak­ty­li w Oma­nie. Aby uciec przed upa­łem, zwie­dzi­li­śmy duży, pięk­nie odre­stau­ro­wa­ny zamek i dowie­dzie­li­śmy się wie­le o dak­ty­lach, ich prze­twa­rza­niu i dys­try­bu­cji. Ale tutaj też przy­szedł czas na poże­gna­nie z Deanem i Zoyą, ponie­waż bez ich Lan­dro­ve­ra nie chcą dalej podró­żo­wać, a dru­ga poło­wa rodzi­ny już cze­ka na nich w domu na Mau­ri­tiu­sie. W cza­sie, któ­ry spę­dzi­li­śmy razem w Tur­cji, a póź­niej w Emi­ra­tach i Oma­nie, nawią­za­ła się sil­na przy­jaźń, szcze­gól­nie mię­dzy dzieć­mi. Przy wie­czor­nym zmierz­chu popły­nę­ło wie­le łez. Ale jed­no jest pew­ne — prę­dzej czy póź­niej znów się zobaczymy…

Jed­ni odcho­dzą, inni przy­cho­dzą. Chwi­lę po poże­gna­niu powi­ta­li­śmy Chri­stia­na i Ane­tę (tra­ve­ling­sun­dan­cer). Ane­ta jest peda­go­giem, i szyb­ko wie­dzia­ła, jak osu­szyć łzy Anto­nii, mimo że dopie­ro się pozna­li­śmy. Obo­je byli „w lock­dow­nie covi­do­wym” w Oma­nie przez ponad osiem mie­się­cy, a potem musie­li zosta­wić tu swo­ją cię­ża­rów­kę i pole­cieć do domu. Wró­ci­li teraz pra­wie dwa lata póź­niej, aby w cią­gu dwóch mie­się­cy spro­wa­dzić cię­ża­rów­kę do Nie­miec. Dobrze zna­ją Oman i dali nam wie­le świet­nych wska­zó­wek z ich podróży.

Nizwa leży na rów­ni­nie na wyso­ko­ści ok. 800m npm i jest tu odpo­wied­nio gorą­co (ok. 40°C). Więc ucie­ka­my na pół­noc na 2000m, i grzbiet zwa­ny Sha­raf al-Ala­mayn masy­wu Jabal Shams. Nie tyl­ko jest tu chłod­niej o 15°C, ale są też fan­ta­stycz­ne wido­ki na suro­we pasma gór­skie i doli­ny dooko­ła. Wyma­rzo­ne miej­sce na prze­bu­dze­nie i na świę­to­wa­nie moich uro­dzin. Oprócz pięk­nych upo­min­ków, ser­ni­ka z tru­skaw­ka­mi, i dużej por­cji uczu­cia robi­my sobie małą wędrów­kę po stro­mych urwiskach.

Następ­ne­go dnia tra­sa pro­wa­dzi stro­mo w dół do kolej­nych wadi i kanio­nów. 1200 metrów wyso­ko­ści poko­nu­je­my na 1. bie­gu z reduk­cją i blo­ka­dą mię­dzy­osio­wą i pręd­ko­ścią peł­za­cza, bo wąska, zaku­rzo­na tra­sa ze ścia­na­mi opa­da­ją­cy­mi miej­sca­mi set­ki metrów i bar­dzo cia­sny­mi ser­pen­ty­na­mi to nie zaba­wa! Ten odci­nek to jed­na z naj­bar­dziej wyma­ga­ją­cych tras offro­ado­wych naszej wypra­wy. Dzię­ki umie­jęt­no­ściom Jaś­ka poko­nu­je­my go bez szwan­ku, mija­my malow­ni­cze gór­skie wio­ski, takie jak Hatt i Bilad Sayt, i nocu­je­my przy wej­ściu do kanio­nu węży (Sna­ke Cany­on). Pośrod­ku tego dzi­kie­go gór­skie­go świa­ta pie­cze­my ostat­nie słod­kie pata­ty poda­ro­wa­ne przez Saifa i oglą­da­my film „Zew krwi” (adap­ta­cja powie­ści Jac­ka Lon­do­na). Przez kil­ka następ­nych dni prze­mie­rza­my wie­le pięk­nych dolin, wędru­je­my przez Lit­tle Sna­ke Cany­on z prze­rwą na kąpiel w skal­nym base­nie, zwie­dza­my Wadi Kha­ro­us do Al Alia i wspi­na­my się w wąwo­zie As Suwayb wzdłuż sta­re­go kana­łu nawad­nia­ją­ce­go (falaj) do wodo­spa­du w jaski­ni. Jemy też porząd­ne­go ham­bur­ge­ra w Al Awa­bi, bo kolej­ny dzień to począ­tek Rama­da­nu. Robi się coraz gorę­cej i każ­da wędrów­ka to wyczyn i moty­wa­cja. Posta­na­wia­my więc opu­ścić góry i udać się w kie­run­ku sto­li­cy, Maska­tu. Po dro­dze nocu­je­my w Wadi Al Aby­ad, któ­ry co praw­da zapra­sza ład­ny­mi pal­ma­mi i skal­ny­mi base­na­mi, ale osta­tecz­nie powie­trze tu stoi, zero ochło­dy i do tego tra­fi­li­śmy na dzień pra­nia miej­sco­wej bab­ci, więc ochło­da w mydli­nach nas nie prze­ko­nu­je. W Nakh­tal zatrzy­mu­je­my się tyl­ko na chwi­lę, a dzie­ci kąpią się w słyn­nych cie­płych(!) źró­dłach. Teraz w naszych gło­wach dud­ni tyl­ko jed­no – klimatyzacja.

I tak docie­ra­my do Maska­tu, odda­je­my pra­nie i zanu­rza­my się bez­po­śred­nio w miej­skim świe­cie cen­trum han­dlo­we­go. Wita nas przy­jem­na tem­pe­ra­tu­ra 20°C. Jest Rama­dan, skle­py i kory­ta­rze są pra­wie puste. Czas i ludzie mija­ją nas o poło­wę wol­niej, wokół nas uno­szą się zapa­chy kadzi­dła, a z gło­śni­ków pły­ną nie­prze­rwa­nie mistycz­ne, medy­ta­cyj­ne arab­skie pie­śni. Zanu­rza­my się przez dwie godzi­ny w tę świą­ty­nię kon­sump­cji, ulu­la­ni, że aż w koń­cu trud­no nam się obu­dzić z tego hip­no­tycz­ne­go orien­tal­ne­go snu. W podob­ny spo­sób pla­nu­je­my kolej­ne dni w Maska­cie. W połu­dnio­we upa­ły albo idzie­my do muzeum, albo idzie­my na zaku­py do jed­ne­go z wiel­kich hiper­mar­ke­tów. Na noc sto­imy bez­po­śred­nio nad oce­anem, więc do pew­ne­go stop­nia moż­na to znieść. Muzea obej­mu­ją Muzeum Histo­rii Natu­ral­nej ze szkie­le­tem olbrzy­mie­go wie­lo­ry­ba, Muzeum Nauki i Ropy oraz Muzeum Naro­do­we. W Muzeum Ropy dzie­ci dowia­du­ją się wszyst­kie­go o powsta­wa­niu, eks­plo­ra­cji, pro­duk­cji i prze­twa­rza­niu ropy. Bar­dzo spryt­ne roz­wią­za­nie dydak­tycz­nie tuż obok, ośro­dek nauko­wo-eks­pe­ry­men­tal­ny na temat alter­na­tyw­nej pro­duk­cji ener­gii i epo­ki „gdy ropa się skoń­czy“. Bo jak tu wyraź­nie widać, szczyt eks­plo­ata­cji już daw­no minął, przy­naj­mniej na Pół­wy­spie Arabskim.

Z nasze­go par­kin­gu w Maska­cie naprze­ciw­ko sta­re­go cen­trum mia­sta mamy bar­dzo ład­ny widok na port. Wyda­je się, że pod­czas rama­da­nu czas wszę­dzie się zatrzy­mał – przy­naj­mniej do zacho­du słoń­ca, prze­ry­wa­ny jedy­nie cichy­mi modli­twa­mi muezi­na. Nasz wzrok spo­koj­nie prze­śli­zgu­je się po por­cie. Tu tan­ko­wiec spo­koj­nie koły­sze się na falach, tam jacht suł­ta­na, któ­ry bar­dziej przy­po­mi­na spo­ry sta­tek wyciecz­ko­wy, aż tu nagle – ona, gigan­tycz­na, przy­wią­za­na do nabrze­ża AIDA BELLA. Nagle na małą sta­rów­kę i bazar wpa­da­ją set­ki nie­miec­kich tury­stów. Bla­dzi, uzbro­je­ni w tor­bę na pasku, maskę na twa­rzy i prze­waż­nie o spię­tym spoj­rze­niu, mija­ją rado­śnie natręt­nych han­dla­rzy. W cią­gu zale­d­wie kil­ku godzin pędzą przez ten kawa­łek orien­tal­nej kul­tu­ry, z któ­re­go praw­do­po­dob­nie nie­wie­le wię­cej im zosta­nie niż powiew mistycz­nych kadzi­de­łek. Jeste­śmy zakło­po­ta­ni, dozna­je­my małe­go szo­ku kul­tu­ro­we­go (w dru­gą stro­nę) i czu­je­my się dalej od domu niż kie­dy­kol­wiek. Nie osą­dza­my ale stwier­dza­my, że roz­bież­ność tych dwóch kul­tur jest dla nas tak wiel­ka, że ​​trud­no się nam w tym odna­leźć. I zno­wu kwe­stia cza­so­wej i kul­tu­ro­wej dyla­ta­cji cza­su… W każ­dym razie szyb­ko się wyco­fu­je­my i woli­my oglą­dać ten spek­takl z dale­ka. Kie­dy jed­nak wie­czor­ne modli­twy muezi­na  zosta­ją nagle zagłu­szo­ne przez „Lam­ba­dę” w towa­rzy­stwie kolo­ro­wych świa­teł dys­ko­te­ko­wych z pokła­du AIDY, jeste­śmy po pro­stu zażenowani…

Znów ucie­ka­my z wiel­kie­go mia­sta. Cią­gnie nas ponow­nie na zaku­rzo­ne tere­no­we dro­gi i do wadi z ich nie­bie­ski­mi base­na­mi. Fred dziel­nie prze­no­si nas na koniec Wadi Ara­biy­in, nad cudow­nie czy­ste i chłod­ne base­ny skal­ne oto­czo­ne góra­mi i ogro­da­mi palm dak­ty­lo­wych. W ten spo­sób moż­na cał­kiem dobrze znieść upał. Tutaj też robi­my sobie jed­ną z naj­pięk­niej­szych wędró­wek w wadi, pod­czas któ­rej musi­my prze­pły­nąć przez kil­ka natu­ral­nych kaska­do­wych base­nów i wspi­nać się po wiel­kich gła­zach. Dzie­ci świet­nie się bawią – zwłasz­cza ska­cząc z kil­ku­me­tro­wych wysokości.

Wzdłuż wybrze­ża przez Sur, kon­ty­nu­uje­my podróż wokół pasm gór­skich i wzdłuż pusty­ni Wahi­ba do Wadi Bani Kha­lid. Tutaj spo­ty­ka­my się z Arne, Peti & Kids, co było już od daw­na pla­no­wa­ne. Spę­dza­my razem kil­ka dni w wadi, pły­wa­jąc, wędru­jąc, opo­wia­da­jąc histo­rie, wymie­nia­jąc się pla­na­mi, wska­zów­ka­mi i pomy­sła­mi. W Wadi Hawar dzie­ci prze­ści­ga­ją się we wspi­nacz­ce, a Leo i Jaś usta­na­wia­ją ich rekord sko­ku ze ska­ły do wody wyno­szą­cy dobre 8m. Na koniec robi­my wspól­ny wypad na pusty­nię Wahi­ba-Sands. To pusty­nia książ­ko­wa o nie­wiel­kich wymia­rach, łatwym dojeź­dzie i z tego powo­du uwa­ża­na jest za naj­le­piej prze­ba­da­ną nauko­wo pusty­nię na świe­cie. Ale to nie gwa­ran­tu­je uda­nej prze­pra­wy lub nie ochro­ni przed utknię­ciem w pia­sku… I to wła­śnie się nam przy­tra­fi­ło. Bo Fred to dziel­ny towa­rzysz tere­no­wy, ale wiel­błą­dem nie jest i po pro­stu bra­ku­je mu kil­ku koni mecha­nicz­nych na pustyn­ny pia­sek. Dzię­ki Arne i jego stat­ko­wi pustyn­ne­mu szyb­ko uwal­nia­my Fre­da z opa­łów, by chwi­lę póź­niej cie­szyć się cudow­ną pustyn­ną nocą pod gwiazdami.

Po poże­gna­niu Arne & Co. rusza­ją dalej na pół­noc, a my kie­ru­je­my się na połu­dnie do Sala­lah, gdzie w odle­gło­ści pra­wie 1000 km powin­na cze­kać na nas inna, łagod­niej­sza stre­fa kli­ma­tycz­na. Potrze­bo­wa­li­śmy tego pil­nie, bo nawet woda w 200l zbior­ni­ku ma już tem­pe­ra­tu­rę 35°C, a jeśli w nocy otwo­rzy­my sza­fę, to wypa­da gorą­ca odzież. Więc pnie­my się dalej wzdłuż wybrze­ża, odwie­dza­my Sugar Dunes (wydmy bia­łe jak cukier puder) tuż nad oce­anem, lagu­ny z fal­min­ga­mi i pal­ma­mi, zatocz­ki z wiel­błą­da­mi i kość­mi wie­lo­ry­bów, a Leo poraz pierw­szy uczy się pro­wa­dzić Fre­da. Dłu­gie odcin­ki tra­sy są dość mono­ton­ne, dla­te­go sta­ra­my się poko­nać dystans, co nie zawsze jest łatwe bo mamy sil­ny prze­ciw­ny wiatr i stąd śred­nią pręd­kość 70 km/h. Jeśli uda się poko­nać 300km dzien­nie, to jeste­śmy szczę­śli­wi. Po kil­ku dniach pierw­szą dużą zmia­ną jest urwi­sty zjazd na wybrze­że w Shu­wa­imiy­ah i sąsied­nie wadi o tej samej nazwie z wodo­spa­dem i natu­ral­nym base­nem. Spo­ty­ka­my rów­nież Dir­ka i Gabi Poetz­schów, parę doświad­czo­nych glob­tro­te­rów z Nie­miec, któ­rzy z jed­nej stro­ny doda­ją otu­chy na powrót do Nie­miec, ale z dru­giej moty­wu­ją do nowych wyzwań podróżniczych.

Docie­ra­my wresz­cie do Shu­wa­imiy­ah. Odtąd mono­to­nia się koń­czy, a Góry Dho­far w sza­lo­ny i spek­ta­ku­lar­ny spo­sób spo­ty­ka­ją się z Oce­anem Indyj­skim. Nad­brzeż­na dro­ga wije się w górę i w dół, gigan­tycz­ne war­stwy geo­lo­gicz­nie są na wycią­gnię­cie ręki, a jeden punkt wido­ko­wy na tur­ku­so­wy oce­an goni dru­gi. Wędru­je­my przez Lagu­nę Sunejk do oce­anu, patrzy­my na kil­ku­set­me­tro­wy wodo­spad (o tej porze suchy) i zatrzy­mu­je­my się w zato­ce nie­da­le­ko mia­stecz­ka Hasik. Tę cen­ną wska­zów­kę dosta­li­śmy od Chri­sa i Ane­ty, bo naj­praw­do­po­dob­niej są tu del­fi­ny. Tosia wsta­je o wscho­dzie słoń­ca, wędru­je samot­nie po pla­ży i wyglą­da na to, że umó­wi­ła się z nimi na taj­ne spo­tka­nie. Bo o 10 rano już SĄ! Co naj­mniej dzie­sięć sztuk, tuż przed naszy­mi „drzwia­mi”. Zakła­da­my maski do nur­ko­wa­nia, ostroż­nie wypły­wa­my i cze­ka­my. Chwil­kę póź­niej pod­pły­wa­ją do nas na 1 – 2m, są przed, obok i pod nami. Może przez jakieś 2 – 3 minu­ty. Patrzą na nas, pod wodą robią fikoł­ki i gdy ich cie­ka­wość jest zaspo­ko­jo­na, powo­li odpły­wa­ją. Nie­za­po­mnia­ne prze­ży­cie dla każ­de­go z nas! Nie­ste­ty nie­za­po­mnia­ne są rów­nież licz­ne śmie­ci wyrzu­ca­ne na pla­żę i pły­wa­ją­ce w wodzie. Leo póź­niej towa­rzy­szy jesz­cze w wodzie duże­mu żół­wio­wi, któ­ry wła­śnie uwol­nił się z pla­sti­ko­wej tor­by a z odno­gi wysta­je mu gru­by haczyk. Dla dzie­ci ogrom­ne zanie­czysz­cze­nie śro­do­wi­ska (w wie­lu for­mach), któ­re­go doświad­czy­ły do ​​tej pory pod­czas podró­ży, jest i pozo­sta­je nie­zro­zu­mia­łe. Jako rodzi­ce nie mamy odpo­wie­dzi na pyta­nie dla­cze­go tak jest, ale wstyd nam, że nasza i poprzed­nia gene­ra­cja tak mało trosz­czy się o śro­do­wi­sko naturalne.

Nad­cho­dzi Wiel­ka­noc. I oczy­wi­ście też świę­tu­je­my, z malo­wa­niem pisa­nek, wiel­ka­noc­nym chle­bem i cia­stem. Nawet Zają­czek Wiel­ka­noc­ny w zaska­ku­ją­cy spo­sób też tu dotarł i ukrył kil­ka smacz­nych i prak­tycz­nych pre­zen­tów mię­dzy ska­ła­mi na brze­gu. Na szczę­ście w koń­cu zro­bi­ło się kil­ka stop­ni chłod­niej w porów­na­niu z pół­no­cą. Ceną za to jest jed­nak znacz­nie wyż­sza wil­got­ność powie­trza (ponad 95% RH). To ozna­cza kle­je­nie się wszyst­kich i wszyst­kie­go. Nie tyl­ko my, ale też szaf­ki, drzwi, prze­ście­ra­dła, kie­row­ni­ca itp. Trze­ba się do tego przy­zwy­cza­ić. A jeśli już nie da rady, do trze­ba ucie­kać w góry Dho­far. I to wła­śnie zro­bi­li­śmy po nur­ko­wa­niu w Eagles Bay. Za Mir­bat wto­czy­li­śmy się z Fre­dem na pra­wie 1100m npm. Po dro­dze minę­li­śmy mały las baoba­bów, któ­re moż­na zna­leźć tyl­ko w Afry­ce. Wyglą­da­ją jak butel­ki do góry noga­mi i mogą być wie­lo­wie­ko­we. Przez przy­pa­dek spo­ty­ka­my tu rumuń­ski zespół badaw­czy, któ­ry poka­zu­je nam 1000-let­ni okaz. Na Jabal Sam­han jest znacz­nie chłod­niej i bar­dziej sucho, dzię­ki cze­mu może­my znów swo­bod­niej oddy­chać. Zosta­je­my tro­chę dłu­żej w górach, scho­dzi­my do sze­ro­kie­go na 120m i głę­bo­kie­go na 200m kra­te­ru kra­so­we­go (Tawi Aty­ar), gdzie mro­wi w nogach gdy sto­imy na sta­rej, zardze­wia­łej plat­for­mie, oraz prze­ci­na­my opu­sto­sza­ły Wadi Dar­bat w dro­dze do Taqah. Choć jest to kuszą­ce, kąpiel w natu­ral­nych base­nach nie jest tutaj zale­ca­na ze wzglę­du na wyso­kie ryzy­ko schi­sto­so­ma­to­zy. Tuż przed Taqah nocu­je­my na tere­nie dzie­dzic­twa UNESCO przed ruina­mi sta­re­go legen­dar­ne­go mia­sta Sum­hu­ran — sta­ro­żyt­ne­go cen­trum han­dlu kadzidłami.

Po inten­syw­nym zwie­dza­niu muzeum i ruin, kon­ty­nu­uje­my podróż do Sala­lah. Im dłu­żej w Oma­nie, tym inten­syw­niej towa­rzy­szy nam mistycz­ny zapach kadzi­dła i jego sta­ro­żyt­ne kul­tu­ro­we i ducho­we zna­cze­nie. W Sala­lah – jego ojczyź­nie – zaopa­tru­je­my się w pokaź­ną ilość tego żywicz­ne­go zło­ta. W muzeum miej­skim dowia­du­je­my się dużo wię­cej o regio­nie, sta­ro­żyt­nych szla­kach żeglu­gi i histo­rii han­dlu kadzi­dła­mi. I powo­li, czy tego chce­my, czy nie, zbli­ża­my się do punk­tu zwrot­ne­go naszej podró­ży… Zwal­nia­my, odwie­dza­my grób pro­ro­ka Hio­ba, a potem dzi­kie syczą­ce i plu­ją­ce „Blow Holes” na wybrze­żu Mugh­sayl. Na koniec docie­ra­my do dzi­kich zato­czek Fizay­ah i Sha­at, z ich bia­ły­mi pla­ża­mi i tur­ku­so­wą wodą – tak napraw­dę wyglą­da raj! Sie­dzi­my, podzi­wia­my, pły­wa­my, cza­sem nur­ku­je­my w oce­anie, cza­sem wędru­je­my po roz­gwież­dżo­nym nie­bie. Dzie­ci ska­czą przez fale i lamen­tu­ją w łóż­ku w nocy po nie­unik­nio­nym opa­rze­niu sło­necz­nym. Ale muzy­ka fal w koń­cu je uśpi…

Wido­ki z pra­wie 700-metro­wych kli­fów nad Oce­anem Indyj­skim zapie­ra­ją dech w pier­siach. Jed­nak ta wyma­rzo­na sce­ne­ria prze­sta­je się liczyć, gdy pomy­śleć, że zale­d­wie kil­ka­dzie­siąt kilo­me­trów dalej dzie­je się jed­na z naj­więk­szych kata­strof huma­ni­tar­nych na świe­cie. W Jeme­nie od pra­wie ośmiu lat sza­le­je bru­tal­na woj­na domo­wa, któ­ra nie­ste­ty nie przy­cią­ga uwa­gi świa­to­wej opi­nii publicz­nej. Według WHO i ONZ do tej pory umar­ło 380 000 osób, głów­nie z powo­du gło­du, cho­rób i bra­ku wody, a dal­szych ok. 400 000 dzie­ci jest zagro­żo­nych śmier­cią gło­do­wą. Tutaj tak­że, podob­nie jak wcze­śniej pisa­li­śmy o kon­flik­cie turec­ko-kur­dyj­skim, nie moż­na dzie­lić stron wal­czą­cych na abso­lut­nie dobre i cał­ko­wi­cie złe. Taki podział był­by nie­re­al­ny i nie­spra­wie­dli­wy. Tak samo, jak nie ma wojen waż­niej­szych i mniej waż­nych. Na koń­cu cier­pią ludzie, któ­rzy ani nie chcą woj­ny i ani się do niej nie przy­czy­ni­li. Może wła­śnie dla­te­go pozor­nie sta­ro­mod­ny pacy­fizm jest tak fun­da­men­tal­nie waż­ny w naszych czasach.

Choć jesz­cze nie za bar­dzo cią­gnie nas do domu, teraz ofi­cjal­nie zaczy­na­my wra­ca­nie. Z nostal­gią żegna­my „Hid­den Beach”, choć ja nie mogę ode­rwać się od tego skraw­ka Zie­mii i dopie­ro kil­ka dni póź­niej melan­cho­lia mija. Musi­my się śpie­szyć, bo za kil­ka dni skoń­czy się Rama­dan i zaczy­na­ją waka­cje, co ozna­cza że amba­sa­dy i agen­cje będą zamknię­te przez 2 tygo­dnie. Z wia­trem i roz­grza­ną do czer­wo­no­ści auto­stra­dą szyb­ko (jak na Fre­da ok. 85km/h) prze­miesz­cza­my się na pół­noc. Leo odra­bia lek­cje w trak­cie jaz­dy, Tosia bawi się z tyłu swo­imi plu­sza­ka­mi, a wie­czo­ra­mi oglą­da­my sta­re fil­my dla dzie­ci o duchach. W Al-Kha­luf żegna­my się z dzi­kim wybrze­żem, a nas żegna duża ławi­ca del­fi­nów. Leo obser­wu­je z bli­ska jado­wi­tą żmi­ję zako­pa­ną w pia­sku, kie­dy aku­rat pół metra od niej „pod­le­wał” wydmy, a Tosia i ja wró­ci­ły­śmy z poran­ne­go spa­ce­ru po pla­ży w dziw­nym pie­cze­niem stóp… hmmm bli­skie spo­tka­nie z medu­za­mi. Wresz­cie w Maska­cie w amba­sa­dzie Ira­nu dosta­je­my wizy, dosłow­nie w ostat­niej chwi­li, bo w powie­trzu czuć wibra­cje koń­ca Rama­da­nu. Naszym ostat­nim celem w Oma­nie jest gór­ski pła­sko­wyż Jebel-Akh­dar. Za poste­run­kiem poli­cji wjeż­dża­my stro­my­mi ser­pen­ty­na­mi na 1500m. Prze­pusz­cza­ne są tyl­ko pojaz­dy z napę­dem na wszyst­kie koła. Spę­dza­my  trzy dni na pła­sko­wy­żu i robi­my chy­ba naj­pięk­niej­szą dla nas wędrów­kę tutaj w Oma­nie. Scho­dzi­my 600m wgłąb wąwo­zu, mija­jąc opusz­czo­ne gli­nia­ne wio­ski i oazy palm dak­ty­lo­wych i tur­ku­so­wy­mi base­na­mi skal­ny­mi. Tu na dole czas bie­gnie ina­czej, to inny, minio­ny i zacza­ro­wa­ny świat. “Lost Vil­la­ges Hike” na dłu­go pozo­sta­nie w naszej pamię­ci — tak­że ze wzglę­du na ogrom­ny wysi­łek w dro­dze powrot­nej, spo­wo­do­wa­ny upa­łem i pra­gnie­niem. Dalej kon­ty­nu­uje­my podróż do Nizwy, kupu­je­my dak­ty­le, zwie­dza­my jesz­cze kil­ka sta­rych gli­nia­nych osad i pała­ców, a potem krok po kro­ku zbli­ża­my się do domu.

W Oma­nie powo­li koń­czy­my nasze woja­że odkryw­cze. Tej kraj to praw­dzi­wa uczta dla oczu, zwłasz­cza dla nas geo­gra­fów i przy­rod­ni­ków. Ze wzglę­du na swo­je tek­to­nicz­ne poło­że­nie przy­po­mi­na gigan­tycz­ną księ­gę geo­lo­gicz­ną lub wiel­kie muzeum geo­lo­gii. Tu sty­ka­ją się pły­ta euro­azja­tyc­ka i afry­kań­sko-arab­ska i two­rzą ogrom­ny prze­krój przez wszyst­kie epo­ki geo­lo­gicz­ne na lądzie. To ewe­ne­ment na ska­lę świa­to­wą. Świat fau­ny jest tu rów­nież egzo­tycz­ny i róż­no­rod­ny. Dzie­ci szcze­gól­nie lubią wiel­błą­dy, a Leo stał się ich praw­dzi­wym zakli­na­czem. W ten spo­sób mogą je kar­mić, gła­skać i przy­tu­lać. Jeste­śmy rów­nież pod wiel­kim wra­że­niem sko­ku milo­we­go, jaki Oman doko­nał w cią­gu ostat­nich 50 lat z pozio­mu quasi-śre­dnio­wiecz­ne­go do nowo­cze­sne­go, wyso­ko roz­wi­nię­te­go kra­ju. Z jed­nej stro­ny wszyst­ko to było moż­li­we dzię­ki odkry­ciu złóż ropy, z dru­giej tak­że dzię­ki zaan­ga­żo­wa­ne­mu i mądre­mu wład­cy Qabo­oso­wi bin Saido­wi, któ­ry w roz­sąd­ny i zrów­no­wa­żo­ny spo­sób zain­we­sto­wał przy­pływ obcych walut.

Nie­za­leż­nie od prze­żyć, zachwy­tów i pięk­na, dro­ga powrot­na powo­li kla­ru­je się w naszych gło­wach. Od jakie­goś cza­su myśle­li­śmy o powro­cie tra­są pół­noc­ną, przez Ara­bię ​​Sau­dyj­ską, Jor­da­nię i Izra­el z frach­tem na Cypr lub Tur­cję. Nie­ste­ty nie­zwy­kle wyso­kie kosz­ty frach­tu i opła­ty por­to­we w Izra­elu zmu­si­ły nas do zmia­ny pla­nów. Z powo­du restryk­cji covi­do­wych pasa­że­ro­wie nadal nie mają wstę­pu na stat­ki frach­to­we, więc kosz­ta podró­ży rosną o bile­ty lot­ni­cze. Nie­któ­rzy zna­jo­mi glob­tro­te­rzy odwa­ży­li się prze­je­chać z Jor­da­nii przez Irak, pół­noc­ny Irak do Tur­cji. Ale potwier­dzi­li wciąż nie­bez­piecz­ną i nie­prze­wi­dy­wal­ną sytu­ację w Ira­ku, tak że nie ma mowy o tej tra­sie dla nas z dzieć­mi. Nie­ste­ty naj­krót­sza tra­sa przez Ara­bię ​​Sau­dyj­ską, Kuwejt, Irak do Ira­nu jest moż­li­wa tyl­ko w prze­ciw­nym kie­run­ku ze wzglę­du na for­mal­no­ści gra­nicz­ne. I „last but not least”, zosta­ło nam „tyl­ko” nie­ca­łe dzie­sięć tygo­dni, bo chce­my przy­je­chać do Pol­ski naj­póź­niej na począt­ku lip­ca. Szko­da było­by więc prze­je­chać tran­zy­tem i nawet nie zatrzy­mać się w innych eks­cy­tu­ją­cych kra­jach Pół­wy­spu Arab­skie­go. Krót­ko mówiąc, podróż powrot­na ponow­nie popro­wa­dzi nas przez Emi­ra­ty, stre­su­ją­cą orga­ni­za­cję pro­mów do Ira­nu i wycze­ki­wa­ną z utę­sk­nie­niem Tur­cję. Tak czy ina­czej, nie może­my się tego docze­kać i jeste­śmy pew­ni, że nawet jeśli jest to już dro­ga powrot­na, to wciąż cze­ka na nas wie­le eks­cy­tu­ją­cych i pięk­nych przy­gód na pra­wie 8000km trasy!

Do zoba­cze­nia!