Leo Post 3

Cześć,

Odzy­wam się ponownie.

Naj­pierw napi­szę wam odpo­wie­dzi na pyta­nia z blo­gu 2:

Pyta­nie 1: Czy sta­lak­ty­ty są na dole, a sta­lag­mi­ty na górze, czy na odwrót? Jak się nazy­wa­ją, jeśli w koń­cu się zro­sną? Jaki jest ich przy­rost w cią­gu roku?

Odpo­wiedź: Sta­lak­ty­ty są na górze, a sta­lag­mi­ty na dole, gdy się zro­sną powsta­je sta­la­gnat.
Sta­lak­ty­ty rosną bar­dzo wol­no w ska­li ludz­kiej. Dokład­na pręd­kość wzro­stu sta­lak­ty­tów jest jed­nak róż­na i zale­ży od kil­ku czyn­ni­ków: stę­że­nia wap­na w wodzie, zawar­to­ści CO2 w wodzie i w jaski­ni, ilo­ści spły­wa­ją­cej wody oraz tem­pe­ra­tu­ry. Śred­nio sta­lak­tyt rośnie od 8 do 15 mili­me­trów na 100 lat, czy­li od 0,08 do 0,15 mm na 1 rok.

• 

• 

• 

Pyta­nia 2: Kim jest bar­ber? Jak dłu­go kra­wiec koł­der szy­je ręcz­nie koł­drę wiel­ko­ści 2m x 2m ze zdjęcia?

Odpo­wiedź: Bar­ber to fry­zjer, któ­ry obci­na i goli mężczyzn.

• 

• 

Kra­wiec koł­der potrze­bu­je na tę koł­drę 2 dni (aby uszyć ją ręcznie).

Pyta­nie 3: W jakim kraju/mieście znaj­du­je się ołtarz per­ga­moń­ski i jaka jest jego popraw­na nazwa?

Odpo­wiedź: Ołtarz Per­ga­moń­ski moż­na zoba­czyć w Niem­czech / Ber­li­nie w Muzeum Per­ga­moń­skim. Jest on nazy­wa­ny Ołta­rzem Zeu­sa.

Pyta­nia 4: Czy to bia­łe na zdję­ciu to śnieg? Czy ten feno­men moż­na zoba­czyć jesz­cze gdzieś indziej?

Odpo­wiedź: Na zdję­ciu nie ma śnie­gu, tyl­ko wapien­ne tara­sy. Zja­wi­sko to wystę­pu­je tak­że w Mam­moth Hot Springs w Par­ku Naro­do­wym Yel­low­sto­ne w USA.

Jeste­śmy w Tur­cji już pra­wie 3 mie­sią­ce i wciąż jest gorą­co, a kie­dy jest gorą­co, lubi­my jeść lody. Naj­droż­sze lody, jakie do tej pory jadłem (7 € za 4 gał­ki lodów) były w antycz­nym mia­stecz­ku Side. Lody były tyl­ko dla­te­go tak dro­gie, ponie­waż Side jest magne­sem tury­stycz­nym, a ruiny moż­na zoba­czyć pod szkla­ną podłogą.

Ponie­waż wybrze­że jest dla nas za cie­płe, znów ucie­ka­my w góry. Po dro­dze zatrzy­ma­li­śmy się w Adven­tu­re Park Öme­ra i Beaty. Park lino­wy był bar­dzo wyso­ki i moż­na było sobie prze­le­cieć nad jezio­rem wiszą­cą kolej­ką lino­wą — było napraw­dę faj­nie. Następ­nie poje­cha­li­śmy w góry Tau­rus na 1800m n.p.m, tam było naresz­cie chłod­no. Po dro­dze musie­li­śmy cze­kać 1,5 godzi­ny z powo­du deto­na­cji skał przy budo­wie drogi.

W górach widzia­łem słod­kie sury­kat­ki, wie­le lejów kra­so­wych, wąwo­zów i paste­rzy. Tam też zwie­dzi­li­śmy naj­więk­szą jaski­nię w Tur­cji Tinaz­te­pe Cave, któ­rą Rein­hold Mes­sner i wie­le innych już zba­da­ło. Nasz następ­ny dłuż­szy przy­sta­nek był w mie­ście Konya, gdzie zosta­li­śmy zapro­sze­ni do moje­go nowe­go turec­kie­go przy­ja­cie­la Fah­ri. Konya jest tro­chę pagór­ko­wa­ta, z super pysz­ny­mi i tani­mi loda­mi (25 ct za 1 gał­kę).  Tyl­ko w Konyi moż­na też zjeść Etliek­mek (pide o dłu­go­ści 1,5m). Nie­ste­ty widzie­li­śmy tam wie­le bied­nych dzie­ci, któ­re cią­gnę­ły wóz­ki z maku­la­tu­rą. Dużo myśla­łem o tym, co mógł­bym im dać, co by je uszczę­śli­wi­ło … jaki był­by twój pomysł?

W Tur­cji jest wie­le wul­ka­nów. Widzie­li­śmy kil­ka z nich jed­ne­go dnia (dzień wul­ka­nów): Kara­dag ze sta­cją woj­sko­wą (na szczy­cie), Meke­go­lu (dia­bel­skie oko), Aci­gol z jezio­rem w kra­te­rze, Hasan­da­gi wyso­ki na 3235m.

• 

• 

• 

• 

Pyta­nie 1: Jak dzie­li się wul­ka­ny ze wzglę­du na ich stan i czy w Tur­cji nadal wystę­pu­ją nie­bez­piecz­ne wulkany?

Wybu­chy wul­ka­nów są odpo­wie­dzial­ne za powsta­nie gór tufo­wych, rów­nież w Kapa­do­cji. W dro­dze do nich wybra­li­śmy się na 8‑kilometrową wędrów­kę w doli­nie Ihla­ra, gdzie zoba­czy­li­śmy wie­le sta­rych skal­nych miast z tune­la­mi dla kara­wan, kapli­ca­mi i kościo­ła­mi. Wspie­li­śmy  się do nie­któ­rych z nich. To było napraw­dę cie­ka­we, wyobra­żać sobie, jak ludzie miesz­ka­li tam przez mie­sią­ce, a cza­sem nawet lata. Zwie­dzi­li­śmy skal­ne mia­sta wyku­te w ska­łach, ale tak­że pod zie­mią (pod­ziem­ne mia­sta Guze­ly­urt i Kay­ma­kli). W Kay­ma­kli widzi­li­śmy 5 z 8 pię­ter z wąski­mi przej­ścia­mi podziemnymi.

Pyta­nie 2: W Kay­ma­kli było wie­le dużych okrą­głych kamie­ni (zdję­cie). Do cze­go służyły:

a) jako tłocz­nia do ole­ju / wina
b) jako kamień młyń­ski
c) jako barie­ra na wypa­dek napaści.

• 

Pyta­nie 3: Do cze­go słu­żą otwo­ry w zamu­ro­wa­nych pomiesz­cze­niach miast skal­nych? (zdję­cie).

• 

W Kapa­do­cji spę­dzi­li­śmy tydzień na kem­pin­gu i spo­tka­li­śmy parę Niem­ców, Holen­drów i Pola­ków. Odby­li­śmy tam kil­ka wędró­wek i zoba­czy­li­śmy ska­ły podob­ne do kape­lu­szy kra­no­lud­ków. Codzien­nie rano o 6:30 wie­le balo­nów z tury­sta­mi lecia­ło nad góra­mi by zoba­czyć Kapa­do­cję o wscho­dzie słoń­ca. W cią­gu jed­ne­go dnia nali­czy­li­śmy łącz­nie 60 balo­nów! Wyglą­da­ło to napraw­dę świetnie.

• 

• 

• 

• 

• 

Tak jak dzi­siaj po dro­dze mamy hote­le i kem­pin­gi, tak w daw­nych cza­sach kara­wa­ny mia­ły kara­wan­se­ra­je w odstę­pach jed­ne­go dnia mar­szu. Tam ludzie i zwie­rzę­ta mogli odpo­cząć i spać. Zwie­dzi­li­śmy taki sta­ry odre­stau­ro­wa­ny kara­wan­se­raj Sułtanhani.

• 

W pobli­żu odkry­li­śmy dziu­rę kra­so­wą Kizo­ren Obruk. Otwór ma oko­ło 130m głę­bo­ko­ści i jest wypeł­nio­ny wodą. Dowie­dzie­li­śmy się, że takie dziu­ry mogą powstać, gdy poziom wód grun­to­wych spa­da. W regio­nie jest wie­le takich dziur, ponie­waż poziom wód grun­to­wych obni­żył się o oko­ło 25m z powo­du rolnictwa.

• 

Ponie­waż mamy kil­ka rze­czy do zała­twie­nia w Anta­lyi, ponow­nie prze­jeż­dza­my przez Konyę. Tam odwie­dzi­li­śmy Cen­trum Nauki i byli­śmy bar­dzo zachwy­ce­ni. Były wysta­wy (w języ­ku turec­kim i angiel­skim) na temat: sta­ro­żyt­nej nauki islam­skiej, cia­ła, Zie­mi, kosmo­su, przy­szło­ści i robo­tów oraz sek­cja eks­pe­ry­men­tów (zdję­cia). To, co mi się naj­bar­dziej podo­ba­ło to pokój trzę­sień zie­mi, w któ­rym moż­na było usta­wić i poczuć róż­ne siły trzę­sie­nia Zie­mi, prze­dział robo­tów z robo­ta­mi Star­wars i imi­ta­to­ra­mi oraz odci­ski cia­ła w dużych i małych pikselach.

Pyta­nie 4: Ważę 34 kilo­gra­my na Zie­mi, ile ważę na Księ­ży­cu, Słoń­cu i Jowiszu?

Pyta­nie 5: Jak mie­rzy się trzę­sie­nia zie­mi i kie­dy są niebezpieczne?

Pyta­nie 6: Któ­re czę­ści cia­ła mają naj­wię­cej komó­rek ner­wo­wych (zdję­cie)?

• 

• 

• 

• 

W pobli­żu Cen­trum Nauki znaj­du­je się lot­ni­sko woj­sko­we. Tam zoba­czy­li­śmy kil­ka ćwi­czeń akro­ba­cji lot­ni­czych odrzu­tow­ców. To było bar­dzo gło­śne, bar­dzo szyb­kie i wyglą­da­ło napraw­dę świetnie!

W Konyi jest wie­le mecze­tów i muezi­nów i jeśli wszy­scy wzy­wa­ją do modli­twy w tym samym cza­sie… to jest to Kako­fo­nia z Konya (tak to nazwaliśmy).

Pyta­nie 7: Co to jest kakofonia?

Zosta­wi­li­śmy Konyę za sobą i poje­cha­li­śmy w kie­run­ku Anta­lyi. Po dro­dze odwie­dzi­li­śmy jaski­nię Zin­dan (o dłu­go­ści 850m), w któ­rej moż­na sta­nąć na dnie nie­otwar­te­go jesz­cze leja krasowego.

Dro­ga popro­wa­dzi­ła nas dalej, aż sta­nę­li­śmy przed zablo­ko­wa­nym mostem — kur­cze! Most był zamknię­ty, ponie­waż znaj­do­wał się w pustym jezio­rze. Nie­ste­ty objazd był długi.

• 

• 

• 

• 

Kie­dy skoń­czy­li­śmy zała­twiać rze­czy w Anta­lyi, odwie­dzi­li­śmy naszych przy­ja­ciół w Kas. Tam zde­cy­do­wa­li­śmy się na wędrów­kę wzdłuż wybrze­ża. Tra­sa liczy­ła 32 km w 4 dni z namio­tem i śpi­wo­ra­mi. Nie­ste­ty namiot był tyl­ko 2‑osobowy, ale jakoś się zmie­ści­li­śmy (jak sar­dyn­ki w pusz­ce). Na mapie zazna­czo­no kil­ka źró­deł słod­kiej wody, więc pomy­śle­li­śmy, że wystar­czy nam jej i spę­dzi­my noce w dzi­czy. Nie­ste­ty wszyst­kie źró­dła były wyschnię­te i wody było napraw­dę mało, więc musie­li­śmy iść tak dłu­go, aż doszli­śmy do pola namio­to­we­go. Naj­pięk­niej­szy noc­leg był na pomo­ście dla jach­tów u miłe­go dziad­ka w Aper­lae. Wyciecz­ka zakoń­czy­ła się w Kale­üca­giz przy pysz­nym sto­isku z lodami.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Pyta­nie 8: Jak nazy­wa się zna­ny turec­ki szlak tury­stycz­ny którym kawa­łek szliśmy?

Pyta­nie 9: Z jakie­go zwie­rzę­cia pocho­dzi ta igła?

• 

W tym blo­gu wie­lo­krot­nie pisa­łem o bra­ku wody. Dopie­ro tutaj, w Tur­cji, zda­łem sobie spra­wę, jak waż­ną rolę odgry­wa woda i jaki luk­sus mamy w domu.

Jeste­śmy teraz w Zey­ti­na­dzie i poma­ga­my jako wor­ka­waye. Pra­cu­je­my razem z turec­ką rodzi­ną i poma­ga­my wszę­dzie, gdzie to moż­li­we. Za to dosta­je­my śnia­da­nia — obia­dy — kola­cje itp. Do tej pory poma­ga­li­śmy przy zbio­rach oli­wek i gra­na­tów, robi­li­śmy w kuch­ni gözle­me (turec­kie nale­śni­ki bez jajek), a gdy do restau­ra­cji przy­cho­dzi­li goście, kel­ne­ro­wa­li­śmy. Faj­nie jest uczyć się nowych rze­czy. Codzie­nie ćwi­czę też angiel­ski, ponie­waż tutaj jest bar­dzo miły wor­ka­way­er Peter z Nowej Zelandii.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Ok, na tym koń­czę i idę zro­bić sobie turec­ką her­ba­tę, bo lubię ją pić.

Do następ­ne­go razu!

Wasz Leo

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

•